Yosakoi là loại hình nghệ thuật vừa mang nét hiện đại vừa đậm tính truyền thống của Nhật Bản. Yosakoi, khởi nguồn từ thành phố Kochi (Nhật Bản), là một biến thể của điệu múa Awa odori – một điệu múa truyền thống mùa hè của Nhật có xuất xứ từ tỉnh Tokushima. Lễ hội Awa odori được tổ chức từ ngày 12 đến 15 tháng 8 hàng năm, trong đó những người dân được tuyển chọn sẽ mặc trang phục truyền thống múa diễu hành trên đường phố. Cách gọi “Yosakoi” bắt nguồn từ “Yosarikoi” (夜さり来い) một cụm từ cổ trong tiếng Nhật với ý nghĩa “Đêm nay mời bạn đến”. Cũng có thể hiểu “Yosakoi” là cách viết tắt của “điệu Yosakoi”, một điệu dân ca của tỉnh Kouchi, hoặc “lễ hội yosakoi” cũng của tỉnh này.
Sau chiến tranh thế giới thứ II, nước Nhật rơi vào khủng hoảng, suy thoái về mọi mặt. Những người dân thành phố Kochi đã nghĩ đến việc sáng tạo nên một điệu múa tươi vui nhằm cổ vũ tinh thần mọi người vượt qua khó khăn. Sự ra đời của Yosakoi năm 1954 (năm Showa 29) thực sự đã đem đến cho mọi người niềm vui, hi vọng. Từ Kochi, Yosakoi dần dần lan rộng tới nhiều nơi tại Nhật Bản và được đông đảo các tầng lớp nhân dân đón nhận. Đến năm 2005, múa Yosakoi đã phổ biến khắp nước Nhật với phong cách mạnh mẽ, tràn đầy sinh lực, gồm những bước nhảy truyền thống trên nền nhạc hiện đại. Không chỉ ở Nhật Bản, Yosakoi còn phổ biến tại nhiều nước trên thế giới. Đặc biệt, những người tham gia Yosakoi gồm cả nam và nữ ở mọi lứa tuổi tức là trong một đội Yosakoi có thể có nhiều độ tuổi khác nhau cả già lẫn trẻ , không kể nam nữ.
Về trang phục mặc khi biểu diễn Yosakoi rất phong phú, trong đó loại áo khoác truyền thống happi và áo yukata phối màu rực rỡ là hai thứ thường được sử dụng nhất.
Một trong những đặc điểm nổi bật của múa Yosakoi là việc sử dụng Naruko (鳴子). Naruko cũng có nguồn gốc từ Kochi và dùng để dọa lũ chim tránh xa các ruộng lúa. Naruko là một nhạc cụ bằng gỗ, gồm một phiến gỗ chính có gắn các miếng gỗ nhỏ hơn ở trên, khi lắc tạo thành âm thanh lách cách vui tai. Naruko truyền thống gồm các thanh gỗ màu đen và vàng gắn trên thân gỗ. Tuy nhiên, hiện nay, hầu hết yosakoi nhóm đều thiết kế naruko cho riêng mình, sao cho tương xứng với màu sắc, trang phục mà nhóm lựa chọn. Ngoài ra nếu không sử dụng Naruko cũng có thể dùng quạt, lồng đèn, ô, ...để múa điệu Yosakoi.
Một đặc điểm không thể thiếu trong một đoàn diễu hành Yosakoi là Jikatasha. Đây là một xe chở nhạc gồm có loa, trống, và một tới vài người với công việc chính là hâm nóng bầu không khí nhiệt huyết của mỗi điệu múa đi chầm chậm trước mỗi đoàn múa. Jikatasha thường được trang trí rất bắt mắt, và theo phong cách riêng của từng đội. Các đội có thể dùng nhạc ghi sẵn hoặc có thể chở cả một ban nhạc sống trên Jikatasha.
Điệu múa đi kèm với các bài dân ca của Kochi với cái tên Yosakoi-Buchi, tức "giai điệu Yosakoi". Bài hát dùng trong điệu múa Yosakoi được dựa trên bài hát có tên là “Yosakoi Naruko Dancing”, được sáng tác bởi Takemasa Eisaku. Bài hát này được sáng tác dựa trên 3 bài hát: “Yosakoi-bushi” (”Giai điệu yosakoi”), “Yocchore” (Một bài hát thiếu nhi), và “Jinma-mo” (bài hát truyền thống của Kochi).
Có 2 loại hình Yosakoi là :
Yosakoi Seichou: Là loại hình Yosakoi sử dụng bản nhạc gốc “Yosakoi Naruko Odori” với đạo cụ bắt buộc là naruko. Trong loại hình này, một đội tuân thủ đội hình 4 hàng.
Yosakoi Soran : Là loại hình Yosakoi có xuất xứ từ Hokkaido – vùng nổi tiếng về nghề đánh bắt cá. Vì thế nên các động tác trong Yosakoi soran mô phỏng việc đánh cá như kéo lưới, thu lưới, gỡ cá ra khỏi lưới….
Thực chất Yosakoi không phải là một điệu múa truyền thống lâu đời.. Nhưng trong những năm gần đây, sự phát triển rộng khắp và số lượng người tham gia đã cho thấy sức hấp dẫn của loại hình nghệ thuật này.
